در گفت وگو با ایسنا اعلام شد
۳ واكسن جدید در راه ایران
كادایف: رییس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واكسن معاونت بهداشت وزارت بهداشت ضمن تشریح سابقه واكسیناسیون در كشور، از اضافه شدن سه واكسن جدید به برنامه واكسیناسیون كشور طی سال جاری اطلاع داد.
دكتر محسن زهرایی در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به سابقه طولانی برنامه واكسیناسیون در ایران، اظهار داشت: ۲۰ سال پس از كشف واكسن آبله در دنیا و در سال ۱۸۲۰ میلادی سابقه واكسن در كشور ما هم به ثبت رسید و واكسیناسیون برای سربازان ایرانی در جنگ هایی كه در ناحیه شمال قفقاز با روس ها داشتیم، استفاده شده است.
وی با اشاره به اینكه سابقه تولید واكسن در كشور به حدود ۱۰۰ سال می رسد، اضافه كرد: بعنوان مثال واكسن وبا، حصبه و آبله جزو واكسن هایی بوده كه در انستیتو پاستور ساخته می شد. پس از آن واكسن هایی مانند واكسن سیاه سرفه در موسسه واكسن سازی رازی ساخته شد. در سال های بعد هم شاهد تولید واكسن های سرخك، فلج اطفال و بعد هم واكسن سرخك، سرخجه و اوریون در قالب یك واكسن بودیم. در عین حال واكسن هایی مانند هپاتیت B و ب. ث. ژ هم در انستیتو پاستور ساخته شدند.
واكسیناسیون همگام با تولید شبكه بهداشتی در كشور
زهرایی با اشاره به اینكه پیروزی انقلاب اسلامی نقطه عطف و تحولی در برنامه واكسیناسیون كشور بوده است، اضافه كرد: از سال ۱۳۶۳ شبكه خدمات بهداشتی و درمانی اولیه كه مقدماتش از سال ها قبل طراحی شده بود، در كشور شروع به كار كرد. یكی از نخستین خدماتی كه در این شبكه عرضه شد، برنامه واكسیناسیون برای كودكان و زنان آبستن بود.
جهشی بهداشتی
رییس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واكسن معاونت بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: هدف از طریق اندازی برنامه واكسیناسیون این بود كه بتوان پوششی یكنواخت و كامل را در سطح كشور و در شهر و روستا، برای فقیر و غنی و برای همه افرادی كه در ایران زندگی می كنند، اعم از ایرانی و غیر ایرانی تولید كرد. باید توجه كرد كه پیش از پیروزی انقلاب اسلامی هم واكسن سرخك و فلج اطفال در كشور استفاده می شد، اما سیستمی وجود نداشت كه بتواند در همه كشور پوششی یكسان و گسترده تولید كند. در سال ۱۳۶۳ و ۱۳۶۴ كه نخستین سال اجرای برنامه واكسیناسیون در كشور بود، حدود ۳۴ الی ۳۵ درصد جمعیت كشور تحت پوشش برنامه واكسیناسیون قرار گرفت، اما با اقدامات خوبی كه در سراسر كشور انجام شد، به سرعت مردم در برنامه های بهداشتی همچون واكسیناسیون مشاركت كردند و حدودا از سال ۱۳۶۸ پوشش واكسیناسیون در كشور به حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد رسید. یعنی طی چهار سال اول جهشی را در پوشش واكسیناسیون كشور شاهد بودیم و این یكی از افتخارات نظام سلامت كشور ما است كه توانست به سرعت واكسیناسیون كودكان را در كشور تكمیل كند.
پوشش ۹۹ درصدی واكسیناسیون در كشور
زهرایی با اشاره به اینكه هم اكنون نزدیك به ۲۵ سال است كه همه ساله پوشش واكسیناسیون كودكان بین ۹۵ تا ۹۹ درصد متغیر است، اضافه كرد: این درحالیست كه در دنیا خیلی از كشورها هنوز نتوانستند به این سطح از پوشش واكسیناسیون نزدیك شوند. خیلی از آنها كشورهای فقیر، ضعیف یا در حال توسعه هستند كه هنوز نتوانستند به این سطح از واكسیناسیون دست یابند.
محرومیت ۱۹.۵ میلیون كودك از واكسن در دنیا
وی با اشاره به اینكه طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۷ نزدیك به ۱۹.۵ میلیون كودك در سراسر دنیا از دریافت واكسن محروم بودند، اظهار داشت: این اتفاق به علت ضعف برنامه های بهداشتی همچون واكسیناسیون در كشورهای مختلف، جنگ و ناآرامی های اینچنینی در سراسر دنیا بوده است. خوشبختانه پوشش واكسیناسیون در كشور ما بسیار عالی است و واكسن هایی كه در برنامه واكسیناسیون ما وجود دارد، با كشورهای توسعه یافته هیچ تفاوتی ندارد. حتی در بعضی موارد پوشش واكسیناسیون ایران از برخی كشورهای توسعه یافته بیشتر است.
تنها كشور تولید كننده واكسن در خاورمیانه
زهرایی ادامه داد: یكی از دلایل بالا بودن پوشش واكسیناسیون در كشور ما مشاركت خانواده ها بوده است. خوشبختانه با عرضه برنامه آموزش همگانی و اطلاع رسانی مناسب، سطح سواد و فرهنگ سلامتی در جامعه ارتقاء پیدا كرده و هم اكنون به حدی رسیده است كه خانواده واكسیناسیون كودكان را بعنوان یك حق برای فرزندشان می دانند كه كاملا امری صحیح است؛ به طوریكه اگر در یك شهر برای چند روز واكسنی موجود نباشد، خانواده ها معترض می شوند و آن را مطالبه می كنند. البته علاوه بر این بطور قطع عوامل دیگری مانند تولید واكسن در كشور وجود داشته است. هم اكنون خیلی از واكسن ها را در داخل كشور تولید می نماییم و در منطقه خاورمیانه تنها كشوری كه واكسن تولید می كند، جمهوری اسلامی ایران است. این مورد موفقیتی بسیار بزرگ است. در عین حال ساختار بسیار خوبی برای عرضه خدمات در كشور شكل گرفته است كه امكان دسترسی مردم به خدمات سلامت را در شهر و روستا فراهم می كند.
وی با اشاره به اجرای طرح تحول نظام سلامت طی چهار سال گذشته، اظهار داشت: با اجرای این طرح میزان دسترسی جمعیت هایی كه در حاشیه شهرها متراكم بودند، به خدمات بهداشتی افزایش یافت و عرضه خدمات به مردم بسیار راحت تر شد. در عین حال لجستیك و مدیریتی كه در این حوزه انجام شده بسیار موثر بوده است. به هر حال برنامه واكسیناسیون بسیار سنگین است و برای تامین واكسن و ارسال آن به دورترین نقاط كشور باید امكانات درستی وجود داشته باشد و واكسن در درجه حرارت مناسبی نگهداری شود تا كارایی و كفایتش صدمه نبیند و این كار دشواریست؛ اما خوشبختانه لجستیك خوبی برای حمل و نقل واكسن در دمای مناسب و ارسال آنها به واحدهای خدماتی شهرها و شهرستان ها در اختیار است. خوشبختانه تعهد سیاستگذاران ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران پشتیبانی از برنامه واكسیناسیون كشوری است.
از ریشه كنی فلج اطفال تا كاهش مبتلا شدن به سرخك
رییس اداره بیماری های قابل پیشگیری با واكسن معاونت بهداشت وزارت بهداشت در ادامه به برخی بیماری هایی كه در گذشته در ایران شیوع داشته اند، اشاره و اظهار نمود: در سال های گذشته بیش از ۱۰۰ مورد مبتلا شدن به بیماری فلج اطفال ثبت می شد و خیلی از موارد مبتلا شدن هم اصلا گزارش نمی شدند، اما در سال ۱۳۷۷ برای ریشه كنی فلج اطفال برنامه هایی را اجرا كردیم كه طی آن ۱۰ میلیون كودك زیر پنج سال در كشور واكسینه شدند و اجرای این عملیات سبب شد كه بیماری فلج اطفال در كشور ما ریشه كن شود. به طوریكه آخرین مورد بیماری فلج اطفال در كشور ما در سال ۱۳۷۹ بود و نزدیك به ۱۷ سال است كه هیچ موردی از بیماری فلج اطفال در كشور نداشتیم. این اتفاق موفقیتی عظیم برای كشور است.
زهرایی با اشاره به اینكه در ۱۷ تا ۱۸ سال قبل سالانه حدود ۵ تا ۱۰ هزار مورد جدید مبتلا شدن به سرخك داشتیم، اضافه كرد: این درحالیست كه اكنون با اجرای برنامه واكسیناسیون این تعداد به ۵۰ تا ۶۰ مورد در سال رسیده است. همینطور بیماری دیفتری بین مردم بیماری ترسناك و بسیار رایج بود و مرگ ومیر بالایی داشت، اما هم اكنون آنقدر در كشور كم شده كه نه تنها خانواده ها، بلكه پزشكان هم ممكن است در طول سال ها طبابت موردی از این بیماری نبینند. از طرفی باید توجه كرد كه مبتلا شدن به بیماری هپایت B در كشورمان بسیار شایع بود و حدود ۳.۵ درصد جامعه آلوده به این بیماری بودند، اما با اجرای برنامه های واكسیناسیون و بكارگیری برخی سیاست های كنترلی توانستیم میزان شیوع هپاتیت B را در كشور به نصف و كمتر از ۱.۵ درصد برسانیم.
وی تصریح كرد: این نتایج دستاوردهایی ملموس هستند. طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی هم اكنون واكسیناسیون سالیانه از مرگ دو الی سه میلیون كودك در دنیا جلوگیری می كند و اگر پوشش واكسیناسیون كودكان كامل شود، می توان از بروز ۱.۵ میلیون مرگ دیگر هم پیشگیری كرد. بنابراین سازمان جهانی بهداشت، واكسیناسیون را موثرترین اقدام برای افزایش سلامت و كیفیت زندگی كودكان می داند. ما هم با این دستاوردی كه داشتیم توانستیم قدم بزرگی در كاهش مرگ ومیر كودكان برداریم و امیدواریم بتوانیم تعداد واكسن هایی را كه در برنامه داریم، افزایش دهیم.
سه واكسن جدید در راه ایران
زهرایی با اشاره به اینكه البته باید توجه كرد كه واكسیناسیون علمی است كه به صورت مداوم پیشرفت می كند، اظهار داشت: بدین سان واكسن های جدیدی به صورت مداوم ساخته و آزمایش می شوند و كشورها از آنها استفاده می نمایند. بعنوان مثال در سال ۱۹۷۴ كه در دنیا برنامه واكسیناسیون شكل گرفت و الان بیش از ۴۰ سال از آن زمان می گذرد، كار با شش واكسن آغاز شد، اما هم اكنون تعداد واكسن هایی كودكان به بیش از ۲۰ مورد افزایش پیدا كرده است. اكنون در برنامه واكسیناسیون ایران حدود ۱۰ بیماری را پوشش می دهیم. البته برای برخی گروه های خاص واكسن هایی را استفاده می نماییم، اما در برنامه واكسیناسیون مان ۱۰ بیماری را پوشش می دهیم و انتظار داریم بتوانیم امسال یك واكسن تزریقی فلج اطفال را به برنامه كودكان اضافه نماییم كه امیدواریم از اوایل تابستان این واكسن به برنامه اضافه شود.
وی همینطور اظهار داشت: علاوه بر آن دو واكسن پنوموكوك و روتاویروس هم به تدریج به برنامه واكسیناسیون كشور اضافه می شوند. خوشبختانه بودجه این دو واكسن از جانب مجلس در بودجه سال ۹۷ مصوب شده است و امیدواریم سایر اقدامات آن صورت گیرد و در نیمه دوم امسال شاهد اضافه شدن این دو واكسن بسیار مهم هم به برنامه واكسیناسیون باشیم. اگر این اتفاق بیفتد می توان اظهار داشت كه برنامه واكسیناسیون كشور ما از جهت انواع واكسن هایی كه استفاده می نماییم، بسیار روزآمد می گردد. برای اضافه شدن این دو واكسن اعتباری بالغ بر ۱۰۰ میلیون دلار پیش بینی شده است و این اهمیت مساله را برای تامین سلامت كودكان نشان داده است.
زهرایی با اشاره به اینكه پنوموكوك برای یك بیماری باكتریایی است كه عفونت های زیادی ازعفونت های ساده تا شدید را در بدن تولید می كند، اظهار داشت: امیدواریم با ورود این واكسن بتوانیم بار زیادی از مشكلات سلامت را برداریم. روتاویروس هم ویروسی است كه شایع ترین عامل بروز اسهال كودكان در كشور است و موارد زیادی از مبتلا شدن به آن دیده شده و بویژه در كودكان زیر دو سال بیشتر شایع است؛ به طوریكه اكثریت كودكان تا سن دوسالگی، پنج نوبت دچار اسهال های روتاویروسی می شوند، اما با استفاده از این ویروس می توان از بروز این بیماری هم پیشگیری كرد. ازاین رو امیدوارم در نیمه دوم امسال این واكسن ها به برنامه واكسیناسیون كشوری اضافه شوند. میزان پیش بینی شده برای این واكسن ها به گونه ای است كه بتوانیم تمام كودكان را تحت پوشش این واكسن قرار دهیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب