همزمان با هفته سلامت تشریح شد
وضعیت مدیریت پسماندهای پزشکی در بیمارستان ها
به گزارش کادایف رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت ضمن اشاره به اقدامات صورت گرفته در زمینه مدیریت پسماندهای پزشکی و بیمارستانی در کشور، درباره وضعیت تفکیک این پسماندها، اظهار داشت: وضعیت فعلی در ۸۹ درصد از بیمارستان های کشور خوب و متوسط ارزیابی می شود.
دکتر جعفر جندقی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به رشد فزاینده جمعیت در دنیا و بر هم خوردن تعادل و نظم اجزای طبیعت، اظهار داشت: نتیجه این مساله حضور آلاینده های مختلف در آب، خاک و هوا است. در این میان تاثیرات نامطلوب پسماندها از زوایای مختلف بهداشتی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی، ایمنی و... مورد توجه قرار گرفته است. بعضی از اجزای پسماندهای شهری جزء پسماندهای خاص طبقه بندی می شوند و به لحاظ تفاوت در خصوصیت های این پسماندها، مدیریت آنها نیازمند نگاه و روشی متفاوت می باشد. پسماندهای خدمات بهداشتی و درمانی از این گروه بوده و تحت عنوان پسماندهای ویژه تلقی می شوند.
او با تاکید بر این که مدیریت نامناسب این گروه می تواند علاوه بر آلودگی محیط زیست، به سبب ماهیت شان سبب بروز نتایج جدی بهداشتی نظیر انتقال بیماریهای مختلف هم شوند، اظهار نمود: شکی نیست که مدیریت کارآمد این دسته مهم از پسماندها نیازمند همکاریهای بین بخشی در تمامی سطوح، تدوین سیاست ها و چارچوب های قانونی، آموزش کارکنان و ارتقای آگاهی های عمومی در سطوح عالی است.
وی اضافه کرد: بر مبنای مصوبات قانون مدیریت پسماندها که مصوب سال ۱۳۸۳ است و بخشنامه اجرایی تصویبی هیئت وزیران در سال ۱۳۸۴ به استناد ماده (۲۲) قانون مدیریت پسماندها مصوب ۱۳۸۳، مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی به وزارت بهداشت واگذار شده است. در همین راستا کمیسیون امور زیربنایی، صنعت و محیط زیست در سال ۱۳۸۶ به استناد ماده (۱۱) قانون مدیریت پسماندها مصوب ۱۳۸۳ ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته را در جهت دستیابی به اهدافی نظیر حفظ سلامت عمومی و محیط زیست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهای پزشکی، اطمینان از مدیریت اجرایی مناسب و ضابطه مند پسماندهای پزشکی، ایجاد رویه ای مناسب و ضابطه مند برای تولید، حمل، نگهداری، تصفیه، امحا و دفع پسماندهای پزشکی، بی خطرسازی و اقداماتی که خصوصیت خطرناک بودن پسماند پزشکی را رفع کند.
او با اشاره به این که بر مبنای ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته، وزارت بهداشت مسئول نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مصوب دراین زمینه است، اشاره کرد: همینطور بر مبنای ماده ۴ ضوابط فوق، اجرای ضوابط و روش های مصوب برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که پسماندهای پزشکی را در هر شکلی تولید، تفکیک، جداسازی، جمع آوری، دریافت، ذخیره، حمل، تصفیه، دفع و یا مدیریت می کنند، الزامی است. درضمن بر مبنای ماده ۶۲ " هر تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه می بایست یکی یا ترکیبی از روش های بی خطرسازی، تصفیه و امحا را انتخاب و بعد از تأیید وزارت به اجرا گذارد. "
وی اضافه کرد: همینطور طبق ماده ۶۴ بی خطرسازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط مراکز عمده تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه (مانند بیمارستان ها) و در شهرهای متوسط و بزرگ باید در محل تولید صورت گیرد تا مخاطرات ناشی از حمل و نقل و هزینه های مربوطه به حداقل برسد. در شهرهای کوچک و روستاها و مراکز کوچک، پسماندها می توانند در سایت مرکزی بی خطر شوند.
او پسماندهای پزشکی در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی را در چهار گروه طبقه بندی کرد و اظهار داشت: مدیریت پسماند عادی، مدیریت پسماند عفونی، مدیریت پسماند تیز و برنده و مدیریت پسماند شیمیایی و دارویی در این طبقه بندی قرار می گیرد.
جندقی درمورد وظایف ساختاری نظارت بر کنترل پسماند پزشکی، بیان کرد: سیاست گذاری، برنامه ریزی، توسعه تحقیقات کاربردی و استفاده از تکنولوژی های جدید، عرضه خدمات تخصصی جهت حفظ و ارتقای سلامت انسان و محیط زیست، تدوین استانداردها، دستورالعمل ها و ضوابط و راهنماهای علمی و بومی مطابق شرایط کشور و انجام بازرسی ها، نظارت، پایش و ارزشیابی کارهایی که منجر به کنترل یا حذف عوامل تهدید کننده سلامت جامعه می شود دراین زمینه حائز اهمیت می باشد.
وی درباره اقدامات انجام شده در مدیریت پسماندهای پزشکی، افزود: نظارت بر اجرای قانون و ضوابط و تجهیز بیمارستان ها به سیستم غیرسوز بی خطر ساز پسماند از تاکیدات ما بود که هم اکنون وضعیت تجهیز بیمارستان ها به دستگاه های فعال غیر سوز پسماند پزشکی از اقدامات مهم ما بود. بعنوان مثال در حال حاضر ۹۴.۸ درصد بیمارستان ها مجهز به دستگاه های بی خطر آفرین غیرسوز بوده و ۱.۷ درصد بیمارستان ها فاقد دستگاه هستند و در این بین ۳.۴ درصد بیمارستان ها دارای دستگاه غیرفعال هستند.
او تفکیک پسماندها و ارتقای وضعیت مدیریت پسماندهای شیمیایی و دارویی را اقدام دیگر دراین زمینه برشمرد و اظهار نمود: تفکیک پسماندهای پزشکی مطابق فصل پنجم " ضوابط و روش های اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته" انجام می شود.
رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت با اشاره به این که وضعیت تفکیک پسماندهای پزشکی مطلوب است، اظهار نمود: وضعیت فعلی در ۸۹ درصد از بیمارستان های کشور خوب و متوسط ارزیابی می شود.
او با اشاره به حجم روزانه تولید پسماندهای شیمیایی و دارویی در کشور، اظهار داشت: خوشبختانه وضعیت تفکیک پسماندهای شیمیایی و دارویی در ۹۳ درصد بیمارستان های کشور مطلوب است. دراین زمینه مدیریت این پسماندها هم اکنون به دو صورت محفظه سازی و تحویل به شهرداری ها (در ۳۸.۹ درصد موارد) و تحویل به شرکت های دارای مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست (در ۵۷ درصد موارد) صورت می گیرد.
او درمورد اقدامات وزارت بهداشت در زمینه ارتقای وضعیت مدیریت پسماندهای حاوی جیوه، اظهار نمود: اقداماتی نظیر اطلاع رسانی، آموزش و تدوین راهنماهای آموزشی، پیشنهاد پروژه حمایت مالی در چارچوب برنامه های بین المللی و کنوانسیون های مورد تعهد، تدوین دستورالعمل ها و بخش نامه های در رابطه با نحوه مدیریت پسماندهای حاوی جیوه و اجبار جایگزینی لامپ ها و تجهیزات پزشکی دارای جیوه با انواع فاقد جیوه، تدوین راهنمای مدیریت پسماندهای حاوی جیوه به صورت فایل الکترونیکی و ابلاغ الزامی بودن جداکننده آمالگام در مراکز و مطب های دندانپزشکی از اقدامات ما در مورد مدیریت پسماندهای حاوی جیوه بوده است.
وی به اقدامات اداره متبوع خود در زمینه ارزیابی واحدهای بهداشتی و درمانی در مورد نحوه مدیریت پسماندهای پزشکی در چارچوب پروژه واش( wash in hcfs)، اشاره نمود و اظهار داشت: در مرحله اول اجرای این پروژه ۷۴۶ مورد از واحدهای بهداشتی و درمانی شامل بیمارستان ها و مرکز بهداشتی درمانی در ۲۰ دانشگاه علوم پزشکی منتخب را مورد ارزیابی قرار دادیم و گزارش بررسی های اولیه به سازمان بهداشت جهانی عرضه شده است. از طرف دیگر پایش و نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی و درمانی از اقدامات صورت گرفته است.
جندقی با اشاره به این که برنامه نظارتی وزارت بهداشت در مورد اجرای ضوابط در سه سطح بیمارستان، دانشگاه علوم پزشکی و ستاد وزارت بهداشت اعمال می شود، در تشریح جزئیات این اقدام، اظهار داشت: در سطح بیمارستان اعمال نظارت توسط کارشناس بهداشت محیط مستقر در بیمارستان انجام می شود که در حال حاضر۹۶ درصد از بیمارستان های کشور دارای کارشناس بهداشت محیط تمام وقت مستقر در بیمارستان هستند که کنترل و بازدید روزانه مدیریت پسماند توسط این کارشناس بهداشت محیط مقیم بیمارستان صورت می گیرد. این فرد کنترل و نظارت بر عملکرد دستگاه های بی خطر ساز پسماند و ارزیابی عملکرد و پایش میکروبی، شیمیایی و مکانیکی دستگاه های غیر سوز بی خطر آفرین پسماند پزشکی را به شکل روزانه و هفتگی انجام می دهد. از طرفی عرضه اظهار نامه بی خطر سازی پسماند در خصوص بی خطر شدن پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط این کارشناس مقیم صورت می گیرد.
وی اضافه کرد: در سطح دانشگاه های علوم پزشکی شامل مراکز بهداشتی درمانی، مرکز بهداشت شهرستان و مرکز بهداشت استان هم نظارت و پایش فاکتورهای در رابطه با مدیریت پسماند اجرایی شده و نظارت بر اجرای کامل" ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته" صورت می گیرد. همینطور نظارت و پایش استانداردهای اعتبار بخشی بیمارستان ها و نظارت و پایش وضعیت بهداشت محیط بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی به دقت صورت می گیرد. سطح سوم عرضه خدمات هم انجام پایش های موردی و یا تشکیل تیم های دانشگاهی برای انجام بازدیدهای ضربدری از دانشگاه ها است.
جندقی گام مهم دیگر وزارت بهداشت در زمینه بی خطر سازی پسماندهای پزشکی را همکاری با سازمان ملی استاندارد بمنظور تدوین استانداردها برشمرد و اضافه کرد: دراین زمینه اقداماتی نظیر تدوین استاندارد تجهیزات بی خطرسازی پسماندهای پزشکی ویژه به روش حرارت مرطوب، استاندارد پسماند سوزها شامل خصوصیت های تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل راهبری تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل خروجی های تاسیسات پسماند سوز، استاندارد پسماند سوزها شامل راه اندازی تاسیسات پسماند سوز، الزامات جمع آوری و تصفیه پسماندهای تجهیزات برقی و الکترونیکی و... انجام شده است.
وی بخش مهمی از اقدامات انجام شده را در مورد مدیریت پسماندهای ناشی از همه گیری کووید۱۹ دانست و بیان کرد: دراین زمینه با هماهنگی های درون بخشی و هماهنگی با دانشگاه های علوم پزشکی کشور تشدید بازرسی ها و نظارت بر بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی و نظارت بر مدیریت پسماندهای ناشی از اجرای برنامه ملی واکسیناسیون کووید ۱۹ انجام شد. همینطور با هماهنگی با سازمان نظام پزشکی کشور در مورد نظارت بر مطب ها هم فعال بودیم.
رییس مرکز سلامت محیط وکار وزارت بهداشت در خاتمه، اضافه کرد: در همین زمینه از هماهنگی های برون بخشی غافل نشده و اقداماتی نظیر مکاتبه با وزارت کشور، شهرداری و سازمان مدیریت پسماند جهت جلوگیری از فعالیت زباله گردها، مکاتبه با سازمان حفاظت محیط زیست بمنظور هماهنگی با شهرداری جهت همکاری با بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی برای حمل و نقل و دفع پسماندهای تولیدی، مکاتبه با شهرداری تهران در مورد همکاری با بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی در زمینه حمل و نقل و دفع و دفن بموقع پسماندهای پزشکی، مکاتبات مختلف با سازمان حفاظت محیط زیست در مورد مدیریت پسماند و معیار جدید مدیریت پسماند و تدوین پروتکل الزامات سلامت محیط و کار در برنامه ملی واکسیناسیون کووید۱۹ و نظارت بر مدیریت پسماندهای ناشی از اجرای برنامه ملی واکسیناسیون انجام شد.
گفتنی است در هفته سلامت سال جاری، چهارشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه با عنوان نقش مردم، مسئولین، سمن ها در تولید پاک و مدیریت پسماندها نامگذاری شده است.
منبع: kadaif.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب