رئیس انجمن متخصصین گوارش و كبد ایران مطرح كرد
ردپای چاقی در بروز خیلی از بیماریها
به گزارش کادایف رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران با بیان افزایش 5.5 برابری افراد چاق و دو برابر شدن مرگهای زودرس ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی اظهار داشت: روند پرخوری و بی تحرکی در کشور نگران کننده است.
به گزارش کادایف به نقل از پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران رضا ملک زاده، رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران در آستانه «روز جهانی سلامت گوارش» امسال (۲۹ می ۲۰۲۱/ ۸ خرداد ماه ۱۴۰۰) که به سبب روند فزاینده شیوع چاقی در جهان، از طرف سازمان جهانی گوارش (WGO)، «اپیدمی درحال وقوع چاقی» نام گرفته است، اظهار داشت: در شرایطی که همه گیری بیماری عفونی کووید ۱۹ و کنترل آن، بخش اعظم کوشش های نظام های سلامت را به خود جلب کرده و این مساله بر توجه به عواقب برخی بیماریهای مهم و تأثیرگذار بر مرگ های زودرس سایه افکنده است، انتخاب «اپیدمی درحال وقوع چاقی» بعنوان موضوع «روز جهانی سلامت گوارش» امسال، فرصت ارزشمندی برای پرداختن به عواقب بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی بسیار وسیع و مخرب چاقی و تأثیرات آن بر سیستم سلامت جهان است.
رئیس پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی ایران، با اعلان اینکه عوارض حاد اپیدمی چاقی بعنوان یک بیماری مزمن اجتماعی قابل پیشگیری، بااینکه به آشکاری اپیدمی بیماری عفونی کووید -۱۹ خودرا نشان نمی دهد، اما بطور قطع خطرناک تر و ماندگارتر است، در توضیح این مقایسه اظهار داشت: همانطور که سازمان جهانی گوارش نیز تاکید کرده، ما بسیار خوشبین هستیم که اپیدمی های عفونی همه گیری که جهان به شکل دوره ای با آن مواجه می شود، سرانجام با واکسن یا اقدامات دارویی و درمانی تحت کنترل در می آیند؛ اما اپیدمی بیماری چاقی که عوارض خطرناک تری هم دارد، در صورت عدم کنترل، همچنان بر شمار مرگ های زودرس در جهان به ویژه مرگ های ناشی از سرطان ها و بیماریهای قلبی عروقی و سکته های قلبی و مغزی خواهد افزود.
به گفته وی، مطالعات بین المللی سه دهه گذشته نشان میدهد چاقی بعنوان بیماری موسس یا تشدید کننده خیلی از بیماریهای مزمن غیرواگیر و عامل مرگ های زودرس، با وجود زنگ هشدار سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۹۰، نه فقط هیچ توقف یا حتی کاهشی نیافته، بلکه موقعیت خودرا به شکل نگران کننده ای، تثبیت و عمده مناطق جهان را تسخیر کرده است.
افزایش سه برابری چاقی در جهان
ملک زاده با اشاره به افزایش سه برابری چاقی در جهان از سال ۱۹۷۵ تا کنون، از ابتلای حدود ۲ میلیارد بزرگسال ۱۸ سال و بالاتر به اضافه وزن و چاقی آگاهی داد و اضافه کرد: ۶۵۰ میلیون نفر از این مجموع را افراد چاق می سازند. همین طور ۳۸ میلیون کودک زیر ۵ سال و بیش از ۳۴۰ میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ سال جهان مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند و شیوع اضافه وزن و چاقی در میان کودکان و نوجوانان از ۴ درصد در سال به ۱۸ درصد هم اکنون رسیده است.
نویسنده همکار مطالعه جهانی بار بیماریها، همین طور با اشاره به ۱۰ برابر شدن میزان مرگ های ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی در جهان از ۱۹۹۵ تا کنون، اظهار داشت: ۸ درصد از مرگ های جهانی، ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی است که این سهم بطور قابل توجهی در جهان متفاوت می باشد و در بعضی کشورها که عمدتا کم درآمد یا دارای درآمد متوسط هستند، به ۱۵ درصد هم می رسد.
افزایش ۵.۵ برابری شمار مبتلایان چاقی در ایران
رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران در ادامه به وضعیت شیوع چاقی و اضافه وزن در ایران پرداخت و ضمن نگران کننده خواندن روند آن اظهار داشت: هم اکنون ۷۰ درصد ایرانیان به چاقی و اضافه وزن، (۴۷ درصد اضافه وزن و ۲۳ درصد چاقی) مبتلا هستند و ۴.۵ درصد جمعیت کشور نیز چاقی مفرط (مرضی) دارند. شمار افراد چاق در ایران از سال ۱۹۸۰/ ۱۳۵۹ تا کنون ۵.۵ برابر و تعداد افراد دارای اضافه وزن ۳.۵ برابر شده است.
به گفته وی، عمده ترین علت این میزان از رشد چاقی در ایران همانند خیلی از کشورهای در حال توسعه، رژیم غذایی ناسالم، پرخوری و کم تحرکی است: میزان مصرف کالری روزانه ایرانیها طی دو دهه گذشته از ۲ هزار به ۳ هزار کالری رسیده و این در حالیست که ۹۰ درصد ایرانیان (هر دو جنس) فعالیت فیزیکی کافی ندارند که سهم زنان در کم تحرکی بیش از مردان است. این روند نگران کننده در ایران به شکلی است که کم تحرکی حتی در روستاها نیز به طرز شایان توجهی بالا رفته است.
روند نگران کننده اضافه وزن و چاقی در نوجوانان ایرانی
ملک زاده با یادآور شدن رتبه اضافه وزن و چاقی ایرانیان در جهان اظهار داشت: برمبنای آخرین رتبه بندی جهانی چاقی و اضافه وزن (۱۹۷۵ - ۲۰۱۶)، رتبه جهانی چاقی مردان و زنان بزرگسال ایرانی به ترتیب ۸۷ و ۴۱ است. همین طور میزان شیوع چاقی در مردان بزرگسال ایرانی ۲۰ درصد و در زنان ایرانی ۳۴ درصد است.
وی اضافه کرد: هم اکنون شاهد افزایش بیش از ۲۰ درصدی شیوع «اضافه وزن» در میان نوجوانان ایرانی نسبت به چهار دهه گذشته هستیم. رتبه اضافه وزن دختران و پسران ۱۹ سال ایرانی با صعود ۲۸ و ۲۴ پله ای، از رتبه ۹۶ و ۱۰۵ به رتبه های ۶۸ و ۸۱ رسیده است! همین طور شیوع اضافه وزن در دختران از ۶ درصد به بالای ۲۶ درصد و در پسران از ۳ درصد به ۲۴ رسیده است. در رتبه بندی جهانی چاقی هم، دختران ۱۹ سال ایرانی دارای رتبه ۵۵ و پسران در رتبه ۷۴ هستند و به ترتیب ۴۳ و ۳۹ پله، وضعیت چاقی نوجوان ایران طی چهار دهه گذشته، بدتر شده است. هم اکنون میزان شیوع چاقی در میان دختران نوجوان ایرانی ۹ درصد و پسران ۷ درصد است که در مجموع این روند، نگران کننده است.
رد پای چاقی در لیست بلندی از بیماریهای مزمن غیرواگیر
رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران با تاکید بر سهم قابل توجه چاقی در بروز بیماریهای عامل مرگ های زودرس اظهار داشت: رد پای چاقی در لیست بلندی از بیماریهای مزمن غیرواگیر قابل مشاهده می باشد. سرطان ها (پستان، روده بزرگ، تخمدان، پروستات، کبد، کیسه صفرا، کلیه و … (بیماری های ایسکمیک قلبی، سکته های قلبی و مغزی، دیابت، کبد چرب غیرالکلی، بیماری انسداد مزمن ریوی، نارسایی مزمن کلیوی، فشار خون بالا، اختلال در چربی خون، اختلالات اسکلتی - عضلانی و آرتروز، بیماریهای کیسه صفرا، اختلالات روانشناختی و روانپزشکی و اخیراً بیماری کووید -۱۹ و در نهایت ناتوانی ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی و مرگ های زودرس (زیر ۷۰ سال) و خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) همگی با چاقی ارتباطی وسیع و عمیق دارند.
افزایش دو برابری مرگ های زودرس ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی
ملک زاده همین طور سهم چاقی در مرگ های زودرس ناشی از بیماریها را قابل توجه توصیف کرد و اظهار داشت: بیشترین سهم چاقی در مرگ های زودرس ناشی از بیمارها، مربوط به مرگ های قلبی - عروقی با سهم ۷۰ درصدی است. همین طور یک سوم سرطان ها نیز با چاقی مرتبط هستند. در پاندمی اخیر بیماری عفونی کووید -۱۹، تحقیقات انجام شده نشان داد شانس مرگ در بیماران چاق مبتلا به شکل حاد کووید -۱۹ نسبت به مبتلایان غیرچاق بالاتر است.
رئیس پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران همین طور با اشاره به افزایش دو برابری مرگ های ناشی از بیماریهای در رابطه با چاقی طی سه دهه گذشته در ایران اظهار داشت: سالانه ۳۸۰ هزار مرگ در کشور رخ می دهد که ۱۷۷ هزار مورد آنها زودرس (زیر ۷۰ سال) هستند. از این مقدار ۸۸ هزار مرگ خیلی زودرس (زیر ۵۰ سال) است. ایسکمیک قلبی، سکته مغزی، سرطان ها، دیابت، انسداد ریوی مزمن، نارسایی مزمن کلیوی، نارسایی مزمن کبدی از با اهمیت ترین علل مرگ های زودرس در ایران هستند که چاقی با تمام این بیماریها رابطه بسیار نزدیکی دارد.
چاقی شکمی و احتمال بروز بیماریهای در رابطه با چاقی
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران سپس به راهکارهای پیش گیری از چاقی و کنترل آن پرداخت و به نکته هشدارآمیزی دراین زمینه اشاره نمود و اظهار داشت: شاخص توده بدنی بااینکه ابزار اصلی سنجش اضافه وزن و چاقی است، اما مطالعات انجام شده نشان می دهند که فاکتورهای چاقی شکمی (خطرناک ترین نوع چاقی) پیش بینی کننده های بسیار قوی تری در احتمال بروز بیماریهای در رابطه با چاقی، نسبت به فاکتورهای چربی عمومی هستند.
وی اظهار داشت: اندازه مناسب دور شکم در زنان ۸۸ سانت و در مردان ۱۰۲ سانت است و اندازه بیش از این مقدار برای دور شکم، علامت هشدار بیماریهای در رابطه با چاقی به ویژه کبد چرب غیرالکلی است.
ملک زاده، پرهیز از پرخوری را با اهمیت ترین راه حل پیش گیری از اضافه وزن و چاقی دانست و اظهار داشت: هر فرد بزرگسال بطور متوسط نیازمند دریافت روزانه ۱۵۰۰ کیلو کالری است. این در حالیست که دریافت کالری روزانه ایرانیها هم اکنون، سه هزار کالری و دو برابر میزان مورد نیاز است.
مصرف بیش از دو برابر استاندارد قند و نمک در ایران
رییس انجمن متخصصین گوارش و کبد ایران، بر محدود کردن مصرف قند، نمک و چربی ها برای پیش گیری از چاقی و اضافه وزن اصرار کرد و اضافه کرد: مصرف بیش از حد انواع قند موجب افزایش تولید چربی در کبد و منجر به ایجاد بیماری می شود. هم اکنون سرانه مصرف قند در ایران ۶۶ گرم در روز است؛ درحالی که برمبنای سفارش های سازمان بهداشت جهانی این میزان نباید بیشتر از ۲۵ گرم در روز باشد. همین طور مصرف روزانه نمک در کشور بیش از دو برابر استاندارد جهانی (۵ گرم در دنیا و ۱۱ گرم در ایران) است و مصرف نمک تنها ۱۲ درصد مردم ایران، محدوده سالم را رعایت می کند.
پرهیز از پرخوری و فعالیت بدنی منظم بهترین راه حل پیش گیری از چاقی و کنترل آن
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، مصرف سبزیجات تازه و میوه در طول روز را دارای تأثیرات بسیار مطلوب در کاهش چاقی و پرخوری و کمک به حفظ سلامت بدن در مقابل بیماریها دانست و اظهار داشت: مصرف یک میوه در هر یک از وعده های چندگانه روزانه، بهتر از مصرف چند میوه همزمان در یک وعده است.
وی همین طور مصرف حبوبات و غلات که ارزش پروتئینی بالایی دارند را یکی از راه های مؤثر در پیش گیری از چاقی و اضافه وزن برشمرد و اظهار داشت: تحقیقات نشان داده اند که مصرف حبوبات، غلات سبوس دار و مغزها در پیش گیری از بیماریها و سرطان ها و اساساً در پیش گیری از پرخوری و چاقی موثرند.
ملک زاده، بیماری چاقی را از عوارض مهم کم تحرکی و بی تحرکی توصیف کرد و اضافه کرد: پرهیز از پرخوری و ورزش منظم بهترین راه حل پیش گیری از چاقی و کمک به درمان آنست. فعالیت بدنی منظم شامل ۴۰ دقیقه ورزش روزانه که سبب تعریق شدید بدن شود یا ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط به شکل هفتگی و مستمر است.
منبع: كادایف
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب