وحشتناک ترین عقاب تاریخ که انسان را هم شکار می کرد
به گزارش کادایف، عقاب هاست (Harpagornis moorei) بین ۷۰۰ هزار تا ۱٫۸ میلیون سال پیش در نیوزیلند پدیدار شد. در محیطی که پستانداران شکارچی وجود نداشتند، این پرنده به سرعت جای آنها را در رأس هرم غذایی گرفت.
به گزارش کادایف به نقل از خبر آنلاین، ابعاد عقاب هاست در بین همه پرندگان شکاری شناخته شده بی سابقه بود. بال هایی با گستره سه متر، منقاری خمیده و تیز که توانایی شکافتن پوست ضخیم موآ را داشت، و پنجه هایی با قطری مشابه چنگال ببر بنگال.
در ماده های بالغ، وزن گاه تا ۱۷٫۸ کیلوگرم می رسید، در حالیکه نرها کمی کوچک تر بودند. اما حتی این تفاوت جنسی نیز مانع از آن نمی شد که هر دو جنس نقش شکارچی برتر را ایفا کنند. پژوهش های دیرینه زیستی (paleontological research) نشان میدهد که چنگال های این پرنده با فشار بالاتر از ۴۰۰ نیوتن قادر به دریدن عضلات طعمه بوده اند.
به نقل از یک پزشک، مقایسه فسیل های چنگال عقاب هاست با عقاب های کوچک تر نشان میدهد که شکل استخوان مِتاتارس (metatarsal bone) در اینگونه برای تحمل وزن و ضربه های شدید طراحی شده بود. چنین ساختاری بیان کننده سازگاری کاملی با شکارهای درشت جثه است، نه با پرواز سبک و طولانی مدت.
طعمه اصلی عقاب هاست، پرندگان موآ بودند؛ گونه هایی که ارتفاع آنها به بیشتر از سه متر و وزنشان تا ۲۵۰ کیلوگرم می رسید. تصور صحنه ای که یک عقاب ۱۸ کیلوگرمی بر چنین غولی حمله می برد، تعجب آور است. اما علم نشان داده که این اتفاق واقعا رخداده است.
در سال ۲۰۲۱، پژوهشی تکاملی نشان داد که عقاب هاست از تلفیقی از رفتارهای عقاب های امروزی و لاشخورها (vultures) برای شکار استفاده می کرد. ابتدا با فرود ناگهانی از ارتفاع، با پنجه هایش موآ را از پا درمی آورد – شبیه رفتار عقاب های امروزی – سپس با منقار خود ضربه نهائی را می زد، روشی که بیشتر یادآور لاشخورهاست.
قدرت پنجه های وی به قدری بود که می توانست استخوان های ران موآ را خرد کند. احیانا حمله از پشت سر انجام می شد، برای اینکه سینه و گردن موآ بسیار نیرومند بود. به این ترتیب، عقاب هاست در کمتر از چند دقیقه می توانست حیوانی چندین برابر خودش را از پا درآورد. ای مائوری
در فرهنگ مردم بومی مائوری، روایتی از پرنده ای عظیم و فجیع وجود دارد که به نام «پوآکای» (Pouākai) شناخته می شود. در افسانه ها، این پرنده مردان و زنان را می ربود تا خوراک خود و جوجه هایش کند. برخی تاریخ پژوهان اعتقاد دارند که این اسطوره در حقیقت از برخورد اجداد مائوری با عقاب هاست سرچشمه گرفته است.
وقتی اولین مهاجران پولینزی حدود ۷۰۰ سال پیش به زلاندنو رسیدند، احیانا هنوز آخرین نسل های عقاب هاست زنده بودند. شاید همین مواجهه های اندک، پایه ی اسطوره ای شد که قرن ها بعد در روایتهای شفاهی باقی ماند.
پایان پادشاه آسمان ها سرنوشت عقاب هاست با سرنوشت طعمه اش گره خورده بود. با ورود انسان ها به زلاندنو، شکار بی رویه ی موآها شروع شد؛ پرندگانی که گوشت فراوان و تخم های بزرگشان منبع غذایی اصلی مهاجران اولیه بود. در کمتر از دو قرن، همه ی گونه های موآ منقرض شدند و با نابودی آنها، آخرین منبع تغذیه ی عقاب هاست نیز از بین رفت.
برمبنای شواهد فسیلی، این عقاب احیانا حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ سال قبل از میان رفته است. این زمان بندی دقیقاً هم زمان با انقراض موآهاست و نشان میدهد که چرخه ی غذایی به گونه ای کامل فروپاشید. پرنده ای که برای شکار غول ها آفریده شده بود، در جهانی بدون طعمه، جایی برای بقا نداشت.
این نمونه ای کلاسیک از وابستگی اکولوژیکی است؛ وقتی تخصص بیش از اندازه در شکارِ نوعی خاص، مسیر تکامل را به بن بست می کشاند. در حالیکه عقاب های دیگر به شکارهای متنوع تر روی آوردند، عقاب هاست در انزوای ژنتیکی خود گرفتار ماند.
با پیشرفت فناوری ژن ویرایش (gene editing) و پروژه های بازآفرینی گونه ها (de-extinction projects)، برخی دانشمندان مطرح کرده اند که احیای موآ و به دنبال آن عقاب هاست ممکنست روزی ممکن شود. اما مساله فقط فنی نیست، اخلاقی هم هست.
احیای یک شکارچی که طعمه اش دیگر وجود ندارد، چه معنایی دارد؟ آیا ما با برگرداندن چنین گونه ای فقط یک «نمایش تکاملی» می سازیم؟ خیلی از زیست اخلاق پژوهان (bioethicists) اخطار داده اند که چنین اقداماتی می تواند توازن اکولوژیکی جدید زلاندنو را بر هم زند.
بااینکه ایده ی تماشای بال های سه متری عقاب هاست در آسمان وسوسه برانگیز است، اما منقار مرگبار و پنجه های ببرمانندش یادآور جهانی است که دیگر به آن تعلق نداریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب